Paniekaanvallen zijn angstaanjagende en verontrustende ervaringen die voor veel mensen overweldigend kunnen zijn. De heftigheid van een paniekaanval kan variëren, maar voor degenen die ze hebben meegemaakt, weet men dat ze zowel lichamelijk als emotioneel slopend kunnen zijn.
Paniekaanvallen, hoe ze zich manifesteren en hoe je ze kunt begrijpen en beheersen.
Wat is een Paniekaanval?
Een paniekaanval is een plotselinge en intense golf van angst en paniek die vaak gepaard gaat met lichamelijke symptomen zoals een snelle hartslag, zweten, trillen, duizeligheid en kortademigheid, sommige mensen ervaren een soort band om hun lijf ter hoogte van hun borst die figuurlijk strakker word . Het emotionele gevoel van een paniekaanval kan zich uiten in gevoelens van doodsnood, de angst om de controle te verliezen of zelfs de angst om gek te worden. Deze aanvallen kunnen variëren in duur, maar ze bereiken doorgaans hun piek binnen enkele minuten, maar kunnen langer duren en steeds vaker voorkomen. Het is een gevoel van paniek waar je moeilijk uitkomt omdat je niet weet wat je overkomt en geen rustpunt kan vinden om te relativeren.
In de paniek ben je bang dat zo een aanval terug komt en vaak gebeurt dan ook. Net zoals je niet aan de roze olifant in de kamer moet denken! Doordat je technieken leert die je kan toepassen bouw je vertrouwen op en kan je gaan onderzoeken waar dit vandaan komt want dit heeft altijd een oorzaak!
Hoe Voelt een Paniekaanval?
De heftigheid van een paniekaanval kan moeilijk te beschrijven zijn voor iemand die er nooit een heeft meegemaakt. De ervaring is voor elk mens anders, maar hier zijn enkele veelvoorkomende gevoelens en sensaties: Het gevoel van intense angst is een van de meest opvallende kenmerken van een paniekaanval. Dit is niet zomaar een beetje zenuwachtigheid; het is een allesoverheersende angst die soms geen duidelijke oorzaak lijkt te hebben. Op dit moment kun je niet helder denken, of als je iemand een paniekaanval ziet hebben kun je hulp bieden door ademhalingsoefeningen te doen, een gesprek aangaan heeft op dit moment geen zin. De lichamelijke symptomen van een paniekaanval zijn vaak erg heftig. Je hart kan tekeergaan, je kunt zweten, trillen, misselijk worden en duizeligheid ervaren. Dit kan iemand het gevoel geven dat hij of zij een hartaanval heeft. Het feit is wel dat nog nooit iemand hieraan is doodgegaan laat dat een geruststelling zijn.
Veel mensen die een paniekaanval ervaren, vrezen dat ze de controle over zichzelf zullen verliezen of dat ze gek zullen worden. Dit kan leiden tot nog meer angst en paniek. De controle die je verliest is tijdelijk. Tijdens een paniekaanval activeert het lichaam het “vecht-of-vluchtsysteem,” waardoor je lichaam zich voorbereidt om te reageren op een bedreiging, ook al is er geen reëel gevaar.
Paniekaanvallen kunnen op elke leeftijd voorkomen, maar ze manifesteren zich vaak voor het eerst tussen de zestien en tweeëntwintig of vroege volwassenheid. De gemiddelde leeftijd waarop mensen voor het eerst paniekaanvallen ervaren, ligt meestal tussen de late tienerjaren en het midden van de dertig. Dit kan te maken hebben met de druk en veranderingen die vaak voorkomen in het leven van jongvolwassenen, zoals het aangaan van relaties, het aangaan van verantwoordelijkheden op het werk of in het onderwijs, en andere levensstressoren. Er zijn echter ook gevallen waarbij paniekaanvallen zich voor het eerst voordoen op oudere leeftijd, inclusief de middelbare leeftijd of zelfs later. Het is belangrijk op te merken dat paniekaanvallen op elke leeftijd behandeld kunnen worden. Het vroegtijdig aanpakken van paniekaanvallen kan helpen om het lijden te verminderen en de kwaliteit van leven te verbeteren.
Enkele handvaten die je kunt gebruiken:
Ademhalingsoefeningen: Diep ademhalen kan helpen de fysieke symptomen van een paniekaanval te verminderen. Probeer langzaam in te ademen door je neus en dan langzaam uit te ademen door je mond alsof je door een rietje blaast. Doe dit net zolang als nodig is als je de rust in jezelf voelt kan je stoppen , maar hervat dit direct als dit weer opkomt.
Grondingstechnieken: Concentreer je op je zintuigen om jezelf in het NU te houden. Benoem bijvoorbeeld vijf dingen die je ziet, vier dingen die je aanraakt, drie dingen die je hoort, twee dingen die je ruikt en één ding dat je proeft.
Zoek Hulp: Praat met een vriend, familielid of een professional over je paniekaanvallen. Ze kunnen je steunen en begeleiding bieden. Er zijn veel meer mensen om je heen die dit waarschijnlijk ook hebben meegemaakt en daardoor verder zijn als jou in dit proces, die weten hoe dit voelt en jou vast willen helpen.
Zelfzorg: Zorg goed voor jezelf door voldoende te slapen, regelmatig te bewegen en gezond te eten. Dit kan de heftigheid van paniekaanvallen verminderen. Als je een paniekaanval voelt aankomen wat vaak zo is stop met wat je aan het doen bent en ga gelijk aan de slag met wat voor jou helpt b.v ademhalingsoefeningen waardoor de aanval snel weer afneemt.
Therapie: Je kan overwegen om cognitieve gedragstherapie (CGT) of exposuretherapie om de onderliggende oorzaken van je paniekaanvallen aan te pakken. Het ligt eraan waar iets vandaan komt alleen jij kunt dit invullen. Het begrijpen en beheersen van paniekaanvallen kan een uitdaging zijn, maar het is absoluut mogelijk.
Medicatie kan een aanvulling zijn op andere vormen van therapie, zoals cognitieve gedragstherapie (CGT) of exposuretherapie. Het is belangrijk dat medicijnen worden voorgeschreven en gecontroleerd door een arts, omdat ze specifiek moeten worden afgestemd op de behoeften van de persoon. De keuze voor medicatie hangt af van de individuele symptomen, gezondheidstoestand en mogelijke bijwerkingen. Het is ook belangrijk op te merken dat medicijnen meestal NIET als een permanente oplossing worden beschouwd, maar eerder als een hulpmiddel om de symptomen te beheersen terwijl de persoon leert omgaan met de onderliggende oorzaken van paniekaanvallen. Het doel is om ZONDER medicatie een gezonde manier van leven te handhaven. Het bespreken van de voor- en nadelen van medicatie met een arts is een belangrijke stap in de behandeling van paniekaanvallen. Het wijst namelijk wel uit dat als je begint met medicijnen het probleem onderdrukt, je er vaak een probleem bij krijgt omdat als je wilt stoppen dit onder begeleiding weer moet afbouwen omdat je inmiddels verslaafd bent hieraan. En in de praktijk blijkt vaak dat wanneer je begint aan medicijnen en na een tijd stopt dat je toch weer voor hetzelfde probleem komt te staan wat je in de eerste instantie wilde oplossen. Dus kun je jezelf afvragen of dit wel verstandig is.
Oorzaken waardoor dit kan komen:
Genetische aanleg: Er is enige aanwijzing dat paniekaanvallen in sommige families vaker voorkomen, wat suggereert dat er een genetische onderdeel kan zijn. Wat niet wilt zeggen dat je hier niet mee kan omgaan..
Hormonale veranderingen: Hormonale schommelingen, zoals die optreden tijdens de menstruatie, zwangerschap of menopauze, kunnen paniekaanvallen uitlokken. Dit is een beetje dubbel omdat je al wat onstabieler bent waar je niks aan kan doen, maar waar wel weer die helderheid en kalmte nodig is.
Psychologische oorzaken: Stress en angst: Onderliggende stress en angststoornissen, zoals gegeneraliseerde angststoornis (GAS) of posttraumatische stressstoornis (PTSS), kunnen het risico op paniekaanvallen vergroten.
Negatieve denkpatronen: Daar bedoel ik mee als je in een paniek staat blijft dan roep je het ook weer op, of als je bang bent dat je weer een aanval krijgt gebeurt dat meestal ook weer het is heel belangrijk dat je de kalmte gaat leren bewaken en beheersen en de aanvallen gaat leren herkennen. Daardoor groeit je zelfvertrouwen omdat je weet wat je kan doen, en door het vertrouwen groeit ook je kracht.
Blijf in het begin niet op een plek waar je die aanvallen hebt b.v op een drukke plek eerst moet je leren de paniekaanvallen onder controle te krijgen dan kan je later in het proces wel weer die plekken opzoeken en kijken wat het met je doet, en of je genoeg geleerd hebt dit aan te kunnen.
Traumatische ervaringen: Eerdere traumatische gebeurtenissen kunnen leiden tot het ontwikkelen van paniekaanvallen, vooral als ze worden geassocieerd met specifieke triggers.
Omgevingsfactoren: Externe factoren zoals druk op het werk, relationele problemen, financiële zorgen, of sociale stressoren kunnen paniekaanvallen veroorzaken.
Fysieke gezondheid: Lichamelijke aandoeningen zoals hartproblemen, schildklieraandoeningen of hypoglykemie kunnen symptomen veroorzaken die lijken op paniekaanvallen. Dat zijn belangrijke dingen die je moet uitsluiten vaak, als je kalm word met oefeningen ligt het meestal niet aan je lichamelijke gezondheid.
Het gebruik van stimulerende middelen zoals cafeïne, nicotine of drugs, evenals alcoholgebruik, kan paniekaanvallen veroorzaken of verergeren. Dit kan je herkennen en dan laten.
Het is belangrijk op te merken dat paniekaanvallen verschillen van persoon tot persoon, en wat een aanval veroorzaakt bij de ene persoon, kan mogelijk geen effect hebben op een andere. Mensen die regelmatig paniekaanvallen ervaren, kunnen baat hebben bij professionele hulp om de specifieke oorzaken en triggers van hun aanvallen te identificeren en om effectieve behandelings- en beheersingsstrategieën te ontwikkelen.
In plaats van te worden gedefinieerd door paniekaanvallen, kunnen mensen een pad van zelfontdekking en empowerment bewandelen. Het is een reis naar een leven dat niet alleen vrij is van constante angst, maar ook gevuld is met hoop, vreugde en de vervulling van persoonlijke doelen. Met de juiste stappen en de nodige ondersteuning kunnen mensen met paniekaanvallen een positief hoofdstuk beginnen en een toekomst met innerlijke rust omarmen.
